مجاری مصرف آب در صنایع به سه دسته مختلف مصارف بهداشتی، آب فرآیندی و سرمایش، گرمایش و تولید الکتریسیته تقسیم می‌شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ایران مجاری «سرمایش، گرمایش و تولید الکتریسیته» بیش‌ترین سهم را در مصرف آب دارد. سهم این مجاری به طور متوسط از کل مصرف آب حدود 60 درصد است. دو بخش مصارف بهداشتی و آب فرآیندی نیز حدود 30 درصد از مصرف آب صنایع را شامل می‌شود. در اینجا منظور از صنایع شامل همه صنایعی است که جزء صنایع آب‌بر و مصرف‌کننده منابع آبی می‌باشد. در مجموع صنایع مواد غذایی و آب بسته‌بندی، تولید کاغذ و محصولات کاغذی، تولید زغال کک، پالایشگاه‌های نفت، تولید مواد و محصولات شیمیایی، تولید فلزات اساسی، و تولید کانی‌های غیرفلزی از صنایع پرمصرف آب بشمار می‌روند. گزارش‌های رسمی منتشرشده حاکی از آن است که در سال 1390 گروه «مواد غذایی و آشامیدنی» بیش‌ترین میزان مصرف آب در بین گروه‌های صنعتی را در ایران داشته است. سهم این گروه در سال 1390 حدود 18 درصد از کل مصرف آب صنعتی بوده است. در ادامه به بررسی وضعیت مصرف آب در صنایع مهم آب‌بر پرداخته می‌شود.

سهم مصرف آب در برخی از صنایع کلیدی از کل آب مصرفی صنایع (درصد)

۱- آهن و فولاد و واحدهاي وابسته به آن‌ها: در حالی که ایران با مشکلات آبی فراوانی روبروست بخش زیادی از صنایع فولاد کشور در سه استان‌ خشک و کم آب اصفهان، یزد و کرمان احداث شده‌اند. مصرف عمده آب در صنعت فولاد برای خنک‌کردن تجهیزات، کوره‌ها و آب فرآیند (به طور مستقیم و غیرمستقیم 75 درصد)، تمیزکاری جهت برداشتن پوسته‌ها از سطح محصول، منبع بخار، انتقال روغن‌ها و محلول‌های قلیایی، و کنترل آلودگی هوا (12 درصد)، می‌باشد. بر اساس اعلام انجمن آهن و فولاد آمریکا در سال 2000 برای تولید هر تن فولاد به 8/19 مترمکعب آب نیاز است. مقدار آب مصرفی فولاد مبارکه اصفهان با ظرفیت تولید 10 میلیون تن فولاد، سالانه 40 میلیون مترمکعب و ذوب آهن اصفهان برای تولید 3 میلیون و 600 هزار تن محصول بالغ بر 18 میلیون مترمکعب می‌باشد.

۲- آب بسته‌بندی: با توجه به آمار، در صنعت بسته‌بندی آب، در مجموع 172 واحد با حجم کل تولید سالانه حدود 1 تا 5/1 میلیارد لیتر آب، در کشور فعال هستند که شامل 77 واحد تولیدکننده آب آشامیدنی و 95 واحد آب معدنی می‌شود. برای تأمین نیاز آبی واحدهای آب آشامیدنی بسته‌بندی 122 حلقه چاه پروانه لازم را کسب نموده‌اند. سرانه مصرف آب آشامیدنی بسته‌بندی شده در ایران، 15 الی 20 لیتر در سال برآورد می‌شود؛ این میزان در کشورهای ترکیه 130 لیتر، عربستان 100 لیتر، قطر 103 لیتر، لبنان 24 لیتر، اسپانیا 115 لیتر، آلمان 140 لیتر و تایلند 170 لیتر است.

۳- غذایی و لبنی: در حال حاضر بیش از 2759 واحد صنعتی غذایی در ایران مشغول فعالیت هستند که سالانه 403 میلیون مترمکعب آب مصرف می‌کنند. موارد استفاده آب در صنایع غذایی شامل شست و شوی مواد اولیه به منظور حذف ناخالصی‌ها و آلودگی‌های آن‌ها، جابجایی مواد اولیه در مراحل گوناگون فرآیند، خیس کردن پاره‌ای از مواد گندم حین آسیاب کردن، گرم کردن مقدماتی، بلانچینگ، تمپرینگ، انتقال دما، مصرف دیگ بخار و مصارف عمومی است. در صنایع لبنی کشور حدود 40 میلیون مترمکعب در سال آب مصرف می‌شود که این مقدار بیش از 2 درصد آب مصرفی در کل صنایع است که رقم به نسبت بالایی است. این آب جهت تولید محصول، مصارف خنک‌کن‌ها و بویلرها، شستشوی ماشین‌آلات، تجهیزات، دستگاه‌ها و سالن تولید و مصارف عمومی، مصرف می‌شود.

۴- نساجی و چرمسازی: در صنایع نساجی فرآیندهای رنگرزی و شستشوی پس از چاپ بیش‌ترین میزان مصرف آب را به خود اختصاص می‌دهد. از دیگر مصارف آب در این بخش می‌توان به آب موردنیاز برای شستشوی، پخت و سفیدگری پنبه و شستشوی پوشاک اشاره کرد. مصرف آب در صنعت نساجی به ازای هر کیلو گرم محصول بین 100 تا 200 لیتر می‌باشد. در صنایع چرمسازی عمدتاً آب در طی فرایند تبدیل پوست به چرم یا سالامبور و در مرحله خیساندن و شستشوی پوست خام به مصرف می‌رسد.

۵- کاغذسازي: به ازای تولید هر تن کاغذ 10 تا 50 مترمکعب آب مصرف می‌شود. این امر نشان دهنده میزان مصرف بالای آب در صنعت کاغذسازی است. به آب در کلیه مراحل اصلی فرآیند تولید کاغذ، از جمله تهیه مواد اولیه، شستشوی خمیر و دستگاه‌های غربال‌گری و کاغذ نیاز است. همچنین آب برای خنک‌کردن فرآیندها، حمل و نقل مواد، تمیز کردن تجهیزات، کارکرد تأسیسات عمومی، تولید بخار در بویلرها و برای مصارف عمومی (مصارف کارکنان، شستشوی سطوح غیرحساس، آتش‌نشانی و آبیاری) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۶- خودروسازی: فرآیند تولید خودرو و صنعت خودروسازی نیز مانند دیگر صنایع به آب نیاز دارد و مقدار قابل‌توجهی آب (در حدود 800 هزار لیتر) به ازای تولید هر خودرو مصرف می‌شود. آب در صنعت خودروسازی عمدتاً برای خنک‌کاری و روانکاری در فرایند ماشین‌کاری موتور و قطعات اصلی خودرو و نیز برای تنظیم رطوبت و شستشو در فرایند رنگ‌کاری به مصرف می‌رسد.

۷- الکترونیکی و شیمیایی: صنایع الکترونیکی، باطری‌سازی، تولید مواد شیمیایی و پلاستیک نیازمند حجم زیادی آب برای خط تولید محصول، خنک‌کردن فرآیندهای صنعتی و شستشوها می‌باشند. پژوهش انجام شده بر روی 18 واحد صنعتی الکترونیکی و شیمیایی در شهر تهران نشان داد که در این بخش بیش‌ترین میزان مصرف آب متعلق به پلاستیک‌سازی‌ها می‌باشد. کمترین میزان مصرف آب نیز مربوط به صنایع الکترونیکی است.

فاکتور و میزان مصرف آب در صنایع شیمیایی و الکترونیکی شهر تهران

۸-  داروسازی، آرایشی و بهداشتی: در این صنایع بیش‌تر به آب مقطر و دیونیزه در فرآیند تولید محصول نیاز است؛ آب دیونیزه طی فرآیندهای تصفیه آب آشامیدنی که از منبع آب شهری و یا چاه آب تأمین می‌شود، بدست می‌آید. آب دیونیزه به عنوان حلال برای انحلال مواد خام محصولات آرایشی و بهداشتی و همچنین به عنوان ماده اولیه برای داروسازی به کار می‌رود.​